Nederland vindt het prachtig: gratis onderwijs en gratis gezondheidszorg in Oeganda. Zo kan het Afrikaanse land mooi de Millenium Doelen halen die we in Schokland hebben uitgeroepen tot de Tomtom van onze hulp. Dat Nederland met de hulp aan Oeganda het traditionele patronagesysteem financiert en dat schoolverlaters analfabeet zijn en dokters zonder medicijnen zitten, hadden we kennelijk niet bedacht, schrijft Marcia Luyten vandaag in NRC Handelsblad.
Want dat is het gevolg van de Nederlandse hulp. Oeganda, nee heel Afrika verkeert in een mentaliteitscrisis. Door de hulp. Want waarom zou je je kind laten doorleren als banen worden verdeeld onder de kliek die aan de macht is? "Dat op het Oegandese platteland mannen ophouden met werken, komt onder meer door het Nederlandse beleid." En het is niet verwonderlijk dat we denken dat onze hulp helpt: "We zien verkiezingen en denken dat dit een democratie is. We maken geld over naar de regering en denken dat de alleramsten daar beter van worden."
Alleen kijken we door de bril van een liberaal-democratische, open samenleving. Maar Oeganda is een min of meer gesloten samenleving. Een samenleving die haar stabiliteit ontleent aan de mogelijkheid van een kleine groep om zich te goed te doen aan de vruchten van de staat. En dat is helemaal niet erg: "Het voorkomen van een burgeroorlog kan een goede reden zijn."
Moeten we met de hulp stoppen? "Zeker niet. De meer dan een miljard allerarmsten verdienen onze inspanning om hun lijden te helpen verlichten," aldus Luyten. De vraag is alleen hoe we onze euro's moeten besteden om in de goede richting een verschil te maken.
Een aantal voorwaarden: Afrikaanse landen moeten optimale kansen krijgen om hun spullen te exporteren naar het Westen, zonder de eigen markten meteen open te stellen voor westerse producten. Subsidies aan Amerikaanse katoenboeren moeten stopgezet worden. De katoenboer in Mali heeft namelijk geen alternatief. En als laatste: aansluiten bij bestaande (kiemen van) verandering. Geen grote plannen uit westerse hoofdsteden opleggen, maar uitproberend in het land zelf te werk gaan.
Wat denkt u? Heeft de Nederlandse ontwikkelingshulp een negatief effect op de ontwikkeling van Afrikaanse landen? Hoe zouden we het anders kunnen doen? Moet het Westen, zoals de Zambiaanse Moyo betoogt, stoppen met het geven van ontwikkelingshulp omdat het slechts een fooi is in ruil voor oneerlijke handel? En is vrijhandel de oplossing?
Marcia Luyten zal vrijdag 27 maart reageren op de bijdragen. Reacties worden alleen geplaatst voorzien van de volledige naam van de auteur.
